مجله آفتاب

«قول می‌دهید، اسمم را ننویسید؟ واقعیتش این است که خجالت می‌کشم میزان حقوق و هزینه‌ی یک ماهِ زندگی خانواده‌ام را بگویم.» او معلم مقطع متوسطه‌ی مدرسه‌ی پسرانه است. دو فرزند دارد، یک دختر نه‌ساله و یک پسر هفده‌ساله: «چاره‌ای نیست، به‌اندازه‌ی حقوقمان باید خرج کنیم، اما هر چه هم حساب می‌کنیم، دخل‌وخرجمان با هم برابر نیست. در همان هفت هشت روز اول ماه حقوقمان تمام می‌شود.»

او یکی از یک و نیم میلیون معلم کشور است که در منطقه‌ی ده تهران زندگی می‌کند، پدر چهار فرزند است و بیست سال سابقه‌ی کار دارد.

براساس آخرین اخبار وزارت آموزش‌وپرورش میانگین حقوق معلمان برای امسال یک‌میلیون‌وهشتصد هزار تومان است.

با یک حساب سردستی دخل‌وخرج زندگی‌اش را مرور می‌کند. می‌گوید اگر هزینه‌های درمان را از فهرست دیگر هزینه‌ها کم کنیم، به این عدد و رقم‌ها می‌رسید: هزینه‌ی آموزش برای دخترم که در مقطع دبستان است: به‌جز دویست هزار تومان هزینه‌ی کمک به مدرسه‌ی دولتی، دویست هزار تومان هر ماه حق سرویس می‌پردازم. هزینه‌ی‌ آموزش پسرم در دبیرستان، به‌جز یک‌میلیون ‌تومان هزینه‌ی کمک به مدرسه‌ی دولتی، پانصدهزار تومان هزینه‌ی ماهانه‌ی سرویس مدرسه. گوشت و مرغ در ماه حدود هشتاد هزار تومان، نان نود هزار تومان، میوه و لبنیات: دویست تومان، هزینه‌ی آب‌و‌برق و گاز : یکصد هزار تومان، تلفن و اینترنت: ۱۲۰ هزار تومان، شارژساختمان شصت هزارتومان، اجاره‌بها هفتصد هزار تومان، مجموع این هزینه‌ها دو میلیون و پنجاه هزار تومان.»

این آمار بدون محاسبه‌ی خرج مسافرت و خرید پوشاک سالانه و فصلی است، هرچند آقامعلم می‌گوید که معلم‌ها لباس‌های فصلی ندارند. تنها لباس‌هایشان با تغییر فصل‌ها کم و زیاد می‌شود. هزینه‌ی درمان هم که خود ماجرای متفاوتی دارد مثلاً اگر در این شرایط کسی دندان درد بگیرد، معلوم نیست که چگونه می‌تواند هزینه‌ی درمان را تأمین کند. «فقط سؤال من این است که این حقوق پرداختی برای همه‌ی سازما‌ن‌ها و وزارتخانه‌هاست؟ پس چرا در جامعه‌ای که می‌گویند بودجه و رفاه نیست، وضعیت برخی سازمان‌ها این‌قدر با آموزش‌وپرورش فرق می‌کند.»

او می‌گوید: «زنده هستیم، ولی زندگی نمی‌کنیم. ممکن است معلمی ارث و میراث داشته باشد و بتواند با رفاه بهتری زندگی کند اما برای اکثریت جامعه‌ی معلمان این‌گونه نیست. ما زمانی می‌توانیم جامعه‌ی سالمی داشته باشیم که امنیت کشور را تأمین کنیم و سپس بُعد فرهنگی و اخلاقی بچه‌ها را با آموزش بالا ببریم.»

پراید معلم، سرویس دانش‌آموزان

مهدی بهلولی، آموزگار و فعال صنفی فرهنگی هم از حقوق پایین معلم‌ها گلایه‌مند است؛ از این‌که دخل‌و‌خرج معلم‌ها با هم جور درنمی‌آید. می‌گوید با این‌که وزیر آموزش‌وپرورش میانگین حقوق معلمی را یک‌ میلیون ‌و‌ هشتصد هزار تومان اعلام کرده، میانگین حقوق معلم‌ها یک میلیون و چهارصد هزار تومان است: «من با ۲۳ سال سابقه‌ی کار در آموزش و پرورش در حال حاضر یک میلیون و چهارصد هزار تومان دریافت می‌کنم. اگر خرج متوسط هر خانواده یک میلیون و پانصد هزار تومان تا دو میلیون تومان باشد، معلم‌های ما نمی‌توانند از پس هزینه‌های ماهانه‌ی خود بر بیایند.»

در ۱۳۸۷ بحثی درباره‌ی بررسی شرعی حقوق معلمان در تعطیلات تابستان مطرح شد که واکنش جامعه‌ی فرهنگیان را هم به دنبال داشت، هرچند وزارت آموزش و پرورش به‌سرعت اعلام کرد که این موضوع شایعه است اما هنوز فرهنگیان از مطرح شدن این موضوع دل‌چرکین هستند: «نمی‌دانم خانواد‌ه‌ی من نباید در سه ماه تابستان غذا بخورد؟ نباید زندگی کند؟ آیا در این سه ماه من نباید مطالعه کنم با آخرین روش‌های آموزش در دنیا آشنا شوم؟ آیا این شیوه و رفتاری که در مورد معلم‌ها اعمال می‌شود، درست است؟»

آخرین بررسی‌های دخل‌وخرج کارگران نشان می‌دهد که هزینه‌ی خوراک خانوار در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ به میزان ۵۷۵ درصد و هزینه‌ی زندگی نیز ۴۹۰ درصد رشد کرده است، یعنی پنج برابر، درحالی‌که رشد حقوق معلم‌ها در این سال‌ها در مقایسه با نرخ تورم منفی بوده است. خبرگزاری ایلنا در گزارش ویژه‌ی «خوراک چه میزان از مزد کارگران را در سال ۹۳ بلعید» آورده است: هزینه‌ی خوراک هر خانواده‌ی چهارنفره در ۱۳۹۳ در استان‌های البرز، خراسان رضوی، قم و هرمزگان کمی کمتر از هشت میلیون تومان است. این آمار به وضعیت معیشت معلم‌ها بسیار نزدیک است.

معلمی که نمی‌خواهد نامی از او برده شود در ماه حدود ۷۳۰ هزار تومان پول خوراک می‌دهد و نیم حقوق می‌ماند و چندین و چند نیازی که برآوردنش ضروری است.

بهلولی می‌گوید معلم‌هایی را می‌شناسد که به جای ۲۲ ساعت، پنجاه ساعت درس می‌دهند تا بتوانند هزینه‌های زندگی‌شان را تأمین کنند و معلم‌های چندشغله: «معلم‌هایی را می‌شناسم که مجبور هستند با پراید خود سرویس دانش‌آموزان‌ کلاسشان هم باشند یا دلار بفروشند و در بنگاه املاک کار کنند.»

عکس تزئینی است.