مجله آفتاب

بعد از پانزده روز سکوت مطلق بالاخره باب دیلان خبر داد که نوبل ادبیات را می‌پذیرد.

نوبل ادبیات می‌رفت که برای سومین بار در تاریخ روی دست آکادمی نوبل بماند، اما در اولین دقایق شنبه باب دیلان با روزنامه‌ی «تلگراف» حرف زد و گفت: «خودم از شنیدن این خبر زبانم بند آمده بود. باورش برایم سخت بود، شگفت‌انگیز و باورنکردنی. به‌هرحال مگر این آرزوی هر کسی نیست؟»

باب دیلان گفته است: «آیا من این جایزه را قبول می‌کنم؟ البته که قبول می‌کنم. این خبر واقعاً لالم کرده بود. اما با افتخار و قدردانی این جایزه را می‌پذیرم.»

البته که باب دیلان در این مصاحبه باز هم به‌صراحت نگفته است آیا برای دریافت جایزه به مراسم رسمی اعطای نوبل ادبیات می‌رود یا نه و در پاسخ به این سؤال گفته: «حتماً، اگر امکانش را داشته باشم.»

خبر قبول نوبل ادبیات از سوی باب دیلان به‌اندازه‌ی خبر اعطای این جایزه به این ترانه‌سرای امریکایی وب‌سایت‌های خبری را به تسخیر خودش درآورد. هرچند به‌نظر می‌رسد سکوت از سر شگفتی باب دیلان شوخی‌ای بیش نیست، وب‌سایت رسمی او فقط سه روز خبر اعطای نوبل ادبیات به او را به نمایش گذاشت و سپس حذفش کرد، در حساب رسمی توییتر او هم تنها تبریک باراک اوباما به مناسبت دریافت این جایزه بازنشر شده بود.

طی پانزده روز گذشته حلقه‌ی انتقادها به اعلام برنده‌ی امسال تنگ‌تر شده بود، خبرها حاکی از اختلاف‌نظرهای جدی میان هیأت داوران آکادمی نوبل ادبیات بود، روزنامه‌نگاران سوئدی معتقدند این اختلاف‌برانگیزترین تصمیم سال‌های اخیر است. هرچند نویسنده‌های مطرحی همچون جویس کرول اوتس و مارگارت اتوود این جایزه را به‌حق توصیف کرده‌اند و از اعطایش به باب دیلان ابراز خرسندی کرده‌اند، مخالفان باب دیلان هم کم نیستند. به نظر می‌رسد همین مخالفت‌ها سبب شده است که او تصمیمش را عوض کند و این جایزه را بپذیرد. بعد از اعتراض یکی از اعضای هیأت داوران به باب دیلان و گستاخ و بی‌ادب خواندن او در برابر آکادمی نوبل، یکی از خبرسازترین اعتراض‌ها را ماریو بارگاس یوسای شیلیایی و برنده‌ی نوبل ادبیات کرد. او به‌صراحت گفته است وقتی نوبل ادبیات به ترانه‌سراها برسد یعنی اینکه باید فاتحه‌ی فرهنگ را در روزگار ما بخوانند و آدمی مثل دونالد ترامپ هم رئیس‌جمهور امریکا بشود.

یوسا در ۲۰۱۰ برنده‌ی نوبل ادبیات شد و حالا در اعتراض به انتخاب امسال آکادمی نوبل گفته است: «نویسنده‌های بسیاری نادیده گرفته شده‌اند، ادبیات با این انتخاب رسماً به عالم سرگرمی و دورهمی پیوست. همه‌چیز شده است شو و نمایش.»

حالا باب دیلان نوبل ادبیات را پذیرفته، این در حالی است که تا روز جمعه رسانه‌های معتبری همچون «نیویورک تایمز» او را با سارتر و حتی فراتر از او مقایسه می‌کردند، چون لااقل سارتر به آکادمی نوبل جواب داده بود، اما باب دیلان تلفن‌هایشان را هم جواب نمی‌داد. «نیویورک تایمز» برای تحلیل برخورد باب دیلان با آکادمی نوبل از اصطلاح برخورد سارتری استفاده کرده بود، حالا باید دید قدم بعدی مخالفان باب دیلان برای تحلیل رفتار او با یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین جایزه‌های دنیا چیست، جایزه‌ی هفتصدهزاردلاری که در برابر درآمد سالانه‌ی خواننده‌ی شهیر امریکایی چندان به چشم نمی‌آید.