مجله آفتاب

«خدا به دادت برسد»؛ این جمله‌ای است که «مسعود سلطانی‌فر»، رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و وزیر جدید وزارت ورزش و جوانان، هنگام معارفه‌اش از زبان محمدعلی نجفی، اولین رئیس سازمان میراث فرهنگی در دولت تدبیر و امید، شنید و حالا در مراسم معارفه‌ی سومین رئیس این سازمان در دولت روحانی آن را دوباره بیان می‌کند. زهرا احمدی‌پور، سومین رئیس این سازمان عریض و طویل، بعد از شنیدن توصیه‌های سلطانی‌فر رو به همه‌ی حضار می‌گوید: «فعلاً تغییرات در اولویت نیست و برنامه‌هایم در راستای بهبود سازمان است.»

زهرا احمدی‌پور، که دانش‌آموخته‌ی جغرافیای سیاسی است، حالا وارد سازمانی شده که خیلی‌ها آن را مظهر بیم و امید می‌دانند؛ سازمانی که محمد‌علی نجفی، وزیر آموزش و پرورش دوره‌ی اصلاحات، نتوانست در آن دوام بیاورد ولی سلطانی‌فر که بر اساس دفاع رئیس‌جمهوری در مجلس «کامپیوتر متحرک ورزش» است، توانست سه سال آن را اداره کند و البته مدیری نمونه در زمینه‌ی گردشگری بشود و سپس برای دومین بار به مجلس معرفی و این بار با آرای بسیار بالا رأی اعتماد بگیرد. محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، این مدیر را، برای همه‌ی سفرهایی که طی این مدت رفته، به نادرشاه افشار تشبیه می‌کند و می‌گوید: «باید مدال دوندگی بگیرد.»

دفاع شهین‌دخت مولاوردی از رئیس جدید میراث فرهنگی

احمدی‌پور، نه تنها با سازمانی تخصصی و پیچیده روبه‌رو است بلکه یک آزمون سخت دیگر هم در پیش رو دارد. چراکه خیلی‌ها معتقدند، انتخاب او، به دلیل فشار افکار عمومی در تحقق هشتگ «نه به چهره‌ی مردانه‌ی دولت» بوده و با این پرسش مواجه است که او که نه تخصصی در حوزه‌ی میراث دارد و نه در زمینه‌ی مدیریت چندان شهرتی، چرا باید برای ریاست سازمان میراث فرهنگی انتخاب شود.

شهین‌دخت مولاوردی، معاون زنان و خانواده‌ی دولت روحانی، اما این گفته را قبول ندارد و به «شبکه آفتاب» می‌گوید: «چرا وقتی مدیران مرد انتخاب می‌شوند، شما در مورد تخصصشان سؤال نمی‌کنید و آنها را به چالش نمی‌کشید؟ حالا که خانم احمدی‌پور آمده، و البته انتخاب درستی‌ هم هست، این سؤال برایتان مهم شده است؟»

هرچند پیش‌تر در زمان انتخاب مدیران قبلی سازمان میراث فرهنگی هم رسانه‌ها بارها و بارها این مسأله را به چالش کشیده‌اند. البته مهم‌ترین انتقادها در زمان انتخاب اسفندیار رحیم‌مشایی، چشم و چراغ محمود احمدی‌نژاد، مطرح شد؛ زمانی که رئیس‌جمهوری وقت او را به ریاست سازمان میراث فرهنگی منصوب کرد و سنت حیاط‌خلوتی این سازمان را بنیان‌ گذاشت.

سایه‌ی این سنت تا امروز مستدام است و سازمان میراث فرهنگی هنوز نتوانسته از این بحبوحه بیرون بیاید و این سؤال به قوت خود باقی است که آیا بار دیگر با انتخاب مدیری که جنسیت او بیش از مسائل دیگر برای دولت مهم بوده به این سازمان لطمه وارد نمی‌شود.

مولاوردی می‌گوید: «این‌طور فکر نمی‌کنم. این انتخاب برای ترمیم دولت بوده و ترمیم دولت به معنای ارتقای شرایط سازمان‌ها و نهادهای مختلف است، اصلاً برای اینکه این مشکلات رفع شود این انتخاب‌ صورت گرفت.»

بااین‌حال هنوز خیلی از سؤال‌ها به قوت خود باقی هستند و شاید برای همین است که احمدی‌پور بارها در جاهای مختلف عنوان کرده که این سمت به من هبه نشده و در این رابطه به خبرگزاری مهر گفته: «من همه‌ی انتقادات را شنیده‌ام، سازمان میراث فرهنگی ترکیبی از گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی است. شما یک متخصص به من معرفی کنید که در هر سه حوزه تخصص داشته باشد. سپس نقدهای بعدی را می‌پذیرم. من بنا به توان مدیریتی خود وارد این حوزه شده‌ام.»

خاطره‌ی تلخ آزاده اردکانی

حالا با آمدن احمدی‌پور در کنار دو معاون دیگر، معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست، و شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان سازمان میراث فرهنگی، ترکیب جدیدی در دولت ساخته شده است. هرچند این ترکیب چندان کمکی به تغییر چهره‌ی مردانه‌ی دولت نکرد چراکه الهام امین‌زاده، معاون حقوقی دولت، جای خود را به مجید انصاری داد. با این همه مولاوردی این تغییر را به نفع «نه به چهره‌ی مردانه‌ی دولت» می‌داند و ازآنجاکه سازمان از ۱۳۰۹ تابه‌امروز مدیر زنی در این جایگاه نداشته، این تصمیم را بسیار مهم و تأثیرگذار ذکر می‌کند.

هرچند کارمندان و دوستداران میراث‌فرهنگی چندان خاطره‌ی خوشی از مدیران زن ارشد خود در این سازمان ندارند. آزاده اردکانی زنی بود که با مدرک میکروب‌شناسی ریاست موزه‌‌ی ملی ایران را به‌عهده گرفت؛ در این دوره شایعات بسیاری در مورد خروج اشیای تاریخی از موزه‌ی ملی مطرح شد و البته آتوسا مؤمنی، مدیر سابق ثبت آثار تاریخی، هم نتوانست اقدامی جدی و به نفع میراث فرهنگی انجام دهد.

اگرچه دوره‌ی احمدی‌نژاد را برابر با ویرانی سازمان میراث فرهنگی می‌دانند و مدیران این دوره‌ نمونه‌ی خوبی برای قیاس نیستند، حالا باید دید که به‌راستی عملکرد رئیس جدید در روزهای آتی چگونه خواهد بود. آیا او به‌خوبی می‌تواند این آزمون سخت را پشت سر بگذارد و به توصیه‌های سلطانی‌فر درباره‌ی زمین نماندن کارهای نیمه‌کاره عمل کند؟

احمدی در بدو ورودش معاون روابط عمومی سازمان و دو مدیر میانی را تغییر داده است. محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی،  مدیر پنج‌روزه‌ی سعدآباد را، که با انتقادهای بسیاری از سوی کارشناسان و رسانه‌ها روبه‌رو و در روزهای آخر کار سلطانی‌فر به این سمت رسیده بود، عزل کرد. به‌نظر می‌رسد او پوشه‌ای بزرگ از نام جدید مدیران میانی در بغل دارد که باید در همین روزهای باقیمانده تکلیفشان را روشن کند.