مجله آفتاب

بریتانیا این‌روزها در حال برگزاری جشنی به مناسبت دویست‌سالگی خانم جین آستن است؛ نویسنده‌ای که حالا عکسی منسوب به او روی اسکناس‌های ده‌پوندی منتشر می‌شود و جمله‌ای از یکی از مشهورترین رمان‌های او یعنی «غرور و تعصب» زیر عکس او منتشر می‌شود: «به نظر من هیچ لذتی بهتر از کتاب خواندن نیست.»

همزمان با خبر انتشار این اسکناس برنامه‌های جشن دویست‌سالگی جین آستن شور و اشتیاق بسیاری برای خواندن رمان‌های او به پا کرده است، نسخه‌های جدیدی از کتاب‌هایی همچون «اما» و «غرور و تعصب» به همین مناسبت منتشر شده‌اند، به مناسبت این جشن نسخه‌های نایابی از اولین دست‌نوشته‌های او و نامه‌ای که به ناشرش نوشته بود و ویرایش‌های آخرین رمان نیمه‌تمامش «سندیتون» در کتابخانه‌ی دانشگاه کمبریج به نمایش گذاشته شده است.

اما برای انتشار عکس جین آستن روی اسکناس راه زیادی پیموده شده است، چندی پیش بانک مرکزی بریتانیا اعلام کرد که عکس الیزابت فرای از روی اسکناس‌ها حذف می‌شود و عکسی از وینستون چرچیل جایگزین آن خواهد شد. بسیاری از فعالان برابری‌طلب در بریتانیا تأکید داشتند که با حذف عکس الیزابت فرای دیگر عکس هیچ زنی جز ملکه روی اسکناس‌ها باقی نمی‌ماند. حالا جین آستن هفدهمین شخصیت سرشناسی است که عکسش روی اسکناس‌های پوند منتشر شده است.

اما جین آستن اولین نویسنده و هنرمندی نیست که عکسش روی اسکناس‌‌ها منتشر می‌شود، بریتانیا پیش‌تر نقشی از شکسپیر را هم روی اسکناس‌هایش دیده بود، نویسنده‌های دیگری که روی اسکناس‌ها خوش نشسته‌اند در گوشه‌وکنار دنیا هر روز از جیب مردم بیرون می‌زنند:

 

رابرت لوییس استیونسون در جیب اسکاتلندی‌ها

سال ۱۹۹۴ بانک مرکزی اسکاتلند با انتشار عکس نویسنده‌ی رمان مشهور «دکتر جکیل و مستر هاید» روی اسکناس‌های پوند یا همان استرلینگ جشن صدسالگی این نویسنده را برگزار کرد. این اسکناس منقش به تصویری از خانه‌ی کودکی‌های استیونسون در ادینبرو است و جایی که او آخرین روزهای زندگی‌اش را گذراند. چاپ این اسکناس سبب شد کتاب‌های استیونسون در تولد صدسالگی‌اش از فروش دوچندانی برخوردار شود.

 

اینگمار برگمن و «مهر هفتم»

عکسی از اینگمار برگمن، کارگردان شهیر سوئدی، پشت‌صحنه‌ی فیلم «مهر هفتم» چند سالی است که اسکناس‌های سوئد را مزین کرده، در سوی دیگر عکس برگمان هم تصویری از جزیره‌ی فارو، مکان محبوب برگمان و لوکیشن بسیاری از فیلم‌هایش، دیده می‌شود. پایین اسکناس هم جمله‌ای از او نقل شده که می‌گوید: «با سینما می‌توانیم مرزها را از بین ببریم و وارد جهان ناشناخته‌ها بشویم.» اسکناس‌های دویست‌کرونی با عکس برگمان سروصدای زیادی در دنیا به پا کرد.

 

خالق «پی‌پی جوراب‌بلند» روی کرون

سوئد بیش از هر نویسنده‌ی دیگری به آسترید لیندگرن مفتخر است؛ نویسنده‌ی ادبیات کودکی که او را سرمایه‌ی ملی دانسته‌اند. او در ۲۰۰۲ و در نودوچهارسالگی فوت کرد. آن روز بسیاری روزنامه‌های سوئدی نوشتند که سوئد مادر قصه‌گویش را از دست داده است. بنیاد آسترید لیندگرن با حمایت‌های بخش دولتی هر سال یکی از تأثیرگذارترین جوایز ادبی را در جهان برگزار می‌کند، حالا هم از ۲۰۱۵ تصویر او روی اسکناس‌های بیست‌کرونی نقش بسته است.

 

جیمز جویس چشم‌وچراغ ایرلند

جیمز جویس از ۱۹۹۳ روی اسکناس‌های ایرلند آمده، تصویری از او همراه امضایش از جمله اسکناس‌های ماندگاری است که پس از تبدیل واحد پول به یورو هم همچنان ارزشمند باقی مانده است. در ۲۰۰۲ بعد از تغییر واحد پول، بانک مرکزی ایرلند سکه‌های ده‌پوندی ضرب کرد که روی آن عنوان «اولیس»، مشهورترین رمان جویس، حک شده است. اسکناس‌هایی با تصویر جویس اکنون در میان مجموعه‌داران با رقم‌های بالا خرید و فروش می‌شود.

 

هانس کریستین اندرسن

هانس کریستین اندرسن یکی از قدیمی‌ترین نویسنده‌هایی است که تصویرش روی اسکناس‌ها منتشر شده است. دولت دانمارک از ۱۹۵۲ با ضرب سکه‌ی ده‌کرونی به خالق «جوجه اردک زشت» ادای احترام کرد. در ۲۰۰۵ نیز همزمان با جشن تولد او، و سالی که به نام هانس کریستین اندرسن نامگذاری شده بود، سکه‌های ویژه‌ی ده‌کرونی ضرب و توزیع شد.

 

فاطما عالیه توپوز کنار آتاتورک

فاطمه عالیه توپوز، مترجم، نویسنده و ادیب ترک و نویسنده‌ی اثر مشهور «نساءالاسلام»، از ۲۰۰۹ روی اسکناس‌های لیر ترکیه آمده است. تصویر او در کنار تصویر آتاتورک یکی از خبرسازترین اتفاق‌های چند سال اخیر در زمینه‌ی چاپ عکس مشاهیر روی اسکناس‌ها بود. او را اولین رمان‌نویس ترکیه می‌دانند که با نوشتن شش رمان دست به سنت‌شکنی غریبی در کشورش زد.

 

ژاپن و بزرگداشت زنان نویسنده

در ۲۰۰۴ بانک مرکزی ژاپن تصویر ایچیو هیگوچی رمان‌نویس را روی یکی از درشت‌ترین اسکناس‌های این کشور منتشر کرد. او سومین زن ژاپنی است که تصویرش روی ین منتشر شده. امپراطور جونگو و موراساکی شیکیبو دو نویسنده و شاعری بودند که پیش‌تر تصویرشان روی اسکناس ین منتشر شده بود. هیگوچی به دلیل پرداختن به وضعیت زنان و طبقه‌ی کارگر یکی از محبوب‌ترین نویسنده‌های تاریخ ادبیات در میان مردم عادی است. او در ۱۸۹۶، درحالی‌که تنها ۲۴ سال داشت، بر اثر ابتلا به سل درگذشت.