آمار کشتهشدگان لغزش زمین در بدخشان رو به افزایش است، سرنوشت تعدادی از اهالی روستای آبباریک در دل خاک مدفون است. زخمیهای حادثه در انتظار درمانند و مردم شب سردی را با وحشت و اندوه به صبح رساندهاند.
عبدالبصیر حقجو، رئیس اتحادیهی روزنامهنگاران بدخشانِ افغانستان هشدار میدهد که وضعیت مردم در مناطق آسیبدیده ساعتبهساعت وخیمتر میشود و کمکهای رسیده به روستاها ناچیز است.
صبح روز جمعه ۱۲ اردیبهشت زمین شهرستان ارگویِ بدخشان دوبار لغزید و ۳۰۰ خانه را بلعید. بهگفتهی حقجو، در این حادثه ۲۱۰۰ تا ۲۵۰۰ تن جان خود را از دست دادهاند اما ساکنان ۱۰۰ خانه که در بالادست بودند و کمتر آسیب دیدند به مکان امن در کنار روستا منتقل شدهاند.
رئیس اتحادیهی روزنامهنگاران بدخشان به سایت شبکه آفتاب میگوید: «مردم پریشان و نگران هستند. کمکهای رسیده اصلاً کافی نیست. مردم نیازمند خیمه (چادر)، غذا و لباس هستند. باید مردم را در مکانی امن اسکان داد. دیشب کودکان، زنان و سالخوردگان شب بسیار سختی را در هوای سرد بدخشان به صبح رساندند.»
چند ساعت پس از حادثه به مردم گفتهاند که معاون دوم رئیسجمهوری و مسئول رسیدگی در حوادث طبیعی به همراه تعدادی از نمایندگان پارلمان رهسپار بدخشان هستند. «مردم منتظر مسئولان هستند.»
حقجو لغزش زمین بدخشان را فاجعهای طبیعی در تاریخ افغانستان میداند. او به نحوهی اطلاعرسانی دربارهی این حادثه و نقلقولهایی که از سوی والی هرات عنوان شده انتقاد دارد: «بر اساس قول شاه ولیالله ادیب، والی بدخشان آمار کشتهها در این حادثه ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر عنوان شد در حالی که آمار دقیق نشان میدهد تا ساعت نهونیم روز جمعه بیش از ۷۵۰ تن کشته شدند. در ساعتهای بعد سخنگوی والی هرات اعلام کرد که دو هزار و ۱۰۰ تا دو هزار ۵۰۰ نفر در خاک مدفون شدند. وضعیت کنونی هم نشان میدهد آمار رو به افزایش است.»
او از معاون والی هرات در مورد تعداد زخمیها پرسیده و پاسخ شنیده که تا ۱۸ ساعت پس از حادثه هفت نفر مجروح را از زیر آوار بیرون کشیدهاند. «آمار مجروحان هم رو به افزایش است. امروز شنبه بیش از ۱۱ نفر مجروح پیدا شده است. یکی از کارشناسان امروز اعلام کرد بیش از ۲۳ متر خاک بر سر اجساد آوار شده است.»
به گفتهی او تا امروز شنبه تنها چند نهاد بینالمللی خیریه و هلال احمر افغانستان و دفتر مبارزه با بلایای طبیعی به محل حادثه رسیدهاند. «جلسات متعددی برای چگونگی کمکرسانی تشکیل شده اما کمکهای کافی هنوز به این منطقه نرسیده و مصیبتدیدگان در شرایط دشواری قرار دارند. به جز والی هرات هنوز هیچ مسئولی از منطقه بازدید نکرده است.»
رانش زمین در دو مرحله و به فاصلهی یک ساعت اتفاق افتاده و قربانیان بیشتر از کسانی بودند که از روستاهای مجاور برای کمک آمده بودند.
والی هرات اعلام کرده فعلاً و موقتاً نیروهای امداد از ادامهی عملیات کمکرسانی و بیرون کشیدن اجساد از زیر خاک صرف نظر کردهاند. دلیل این تصمیم حجم زیاد گل و خاکِ آوارشده بر روی این قریه و خطرناک بودن ادامهی عملیات برای امدادگران است.
حقجو امروز صبح در روستای آبباریک با پیرمردی روبرو شده که تنها بازماندهی خانواده از این حادثه است «فقط اشک میبارید و نمیتوانست هیچ گپ بزند( صحبت کند).»
وضعیت جاده در بدخشان مناسب نیست. رئیس اتحادیهی روزنامه نگاران میگوید: «در بدخشان برق وجود ندارد. برق را از فیضآباد هر کیلووات به ۴۵ افغانی میخریدند که جز اندک ثروتمندان کمتر کسی امکان خریدش را دارد. اکنون برق شورای روستا هم در این حادثه قطع شده است.»
آمار دقیقی از کشتهها، زخمیها و گمشدگان اعلام نشده است. حقجو در دو روز گذشته با کارشناسان زیادی صحبت کرده که همگی دلیل بروز حادثه را بارندگیهای متوالی میدانند. بدخشانی که به لعل درخشانش شهره بود امروز با رانش زمین و سیل و آوارگی در صدر اخبار قرار گرفته است. حامد سرافرازی، روزنامهنگار اهل هرات میگوید اهالی رسانه در این شهر امروز، شنبه نشستی برگزار میکنند تا به بررسی نحوهی کمکرسانی بپردازند.
کمتر از یک ماه پیش زمین در استان تخار در همسایگی بدخشان لغزید و مردم روستای «خواجه خیر آب» را آواره کرد. خانهها صد در صد تخریب شد و ساکنان به مکان دیگری منتقل شدند.
سیل استانهای سرپل، فاریاب و جوزجان هم جان ۱۰۰ شهروند را گرفت و بسیاری را بیخانمان کرد.