صنعت گوشت دام گازهای گلخانهای بیشتری نسبت به صنعت حملونقل تولید میکند اما ترس از واکنش شدید مصرفکنندگان به این مساله مانع از رویارویی با این واقعیت میشود.
براساس جدیدترین گزارش منتشر شده، مهار ولع روبه رشد جهانی برای خوردن گوشت، نقش اساسی در کنترل روند تغییرات آب وهوایی در جهان دارد اما گزارش گروه فکری «چاتام هاوس» توضیح میدهد که وحشت از واکنش شدید مصرف کنندگان باعث شده تا دولتها و فعالان برای این مساله کاری نکنند.
صنعت جهانی گوشتِ دام بیش از همهی ماشینها، هواپیماها، قطارها و کشتیها گاز گلخانهای تولید میکند اما نظرسنجی جهانی موسسه «ایپسوس مری» نشان میدهد که تعداد انسانهایی که فکر میکنند صنعت حمل و نقل گازهای گلخانهای بیشتری تولید میکند بیش از دو برابر سایرین است.
راب بیلی، سرپرست تهیه این گزارش، میگوید: «جلوگیری از گرم شدن فاجعه بار زمین، نیازمند کنترل مصرف گوشت و لبنیات است اما جهان در اینباره کار خاصی نمیکند. در حال حاضر برای مساله جنگلزدایی و حملونقل راهکارهای زیادی انجام میشود اما تاثیر صنعت دام عمیقا به فراموشی سپرده شده است. بیمیلی عمیقی برای پرداختن به این مساله وجود دارد چرا که برای دولتهای و گروههای اجتماعی فعال مشکل است که به شکل زندگی مردم ورود کنند و به آنها بگویند که چه غذایی را بخورند.»
گزارش اخیر گروه بینالمللی دولتهای جهان درباره تغییرات آب و هوایی نشان میدهد که تغییر رژیم غذایی انسانها باعث «کاهش بنیادی» انتشار گازهای گلخانهای میشود اما سازمان ملل متحد در اینباره برنامهی خاصی ندارد.
فراخوانهای قبلی برای کمکردن مصرف گوشت که توسط چهرههای مهمی چون مدیر گروه علمی تغیرات آب و هوایی سازمان ملل و لرد استرن، اقتصاددان شناخته شده، انجام شده بود از نمونههای کمیاب طرح چنین درخواستی هستند که جار و جنجال زیادی هم علیه آنها به وجود آورد. دانشمندان دیگری هم بودهاند که پیشنهادِ مالیات بر گوشت را برای مهار مصرف آن ارائه دادهاند. در این گزارش این نکته هم اضافه شده که کاهش مصرف گوشت علاوه بر کاهش انتشار گازهای گلخانهای، آن گونه که کارشناسان سلامت توصیه میکنند باعث کاهش بیماریهای قلبی و سرطان هم میشود. البته راب بیلی توضیح میدهد که «منظورِ این گزارش این نیست که همه مردم جهان باید گیاهخوار شوند تا مرز افزایش دو درجهای دما زمین حفظ شود.» این مرز دو درجهای هدفی است که سیاستمداران جهان برای گرمشدن زمین در نظر گرفتهاند.
این گزارش که براساس تحقیقات علمی جدیدی تهیه شده نشان میدهد که افزایش انتخاب گوشت به عنوان غذا در چین و مناطق دیگری از جهان میتواند مساله تغییرات آبوهوایی را به ورطه یک بینظمی عظیم بکشاند.
گازهای گلخانهای حاصل از صنعت دام، به خصوص به خاطر آروغ گاوها و گوسفندها و فضولاتشان، در حال حاضر سهمی ۱۵ درصدی از انتشار کل گازهای گلخانهای دارد. گاوپروری و لبنیات هم روی هم ۶۵ درصد تولید گازهای گلخانهای را در صنعت دام به خود اختصاص دادهاند.
جمعیت جهان در حال بیشتر و بیشتر شدن است و اشتهای جهانی برای خرید گوشت رو به فزونی است میزان مصرف گوشت تا سال ۲۰۵۰ رشدی ۷۵ درصدی خواهد داشت و لبنیات هم رشدی ۶۵ درصدی. این دو رقم را باید با رشد مصرف ۴۰ درصدی غلات تا آن سال مقایسه کرد. تا سال ۲۰۲۰ تنها چینیها ۲۰ میلیون تن گوشت بیشتر از امسال خواهند خورد. دو تحقیق مشابه جدید محاسبه کردهاند که بدون کاهش چشمگیر در این شاخص، کشاورزی و بخش آلودهکننده اصلی آن یعنی دامداری، تمام بودجهی کاهش کربن در جهان را به خود اختصاص خواهد داد. این یعنی تمام بخشهای دیگر از جمله بخش انرژی، صنایع و حمل و نقل، نباید دیگر کربن منتشر کنند که اینکار غیرممکن است. گزارش چاتام هاوس اضافه میکند که «برای جلوگیری از گرم شدن بیش از دو درجه زمین، تغییر رژیم غذایی حیاتی است.»
نظرسنجی از مصرفکنندگان در ۱۲ کشور شامل آمریکا، چین، هند، برزیل و کشورهای اتحادیه اروپا، ارتباط بین آگاهی از تاثیرات تغییرات آبوهوایی و علاقه به تغییر رفتار در مردم را نشان میدهد. این نظرسنجی نشان میدهد که پذیرش این موضوع که فعالیتهای انسان باعث تغییرات آبوهوایی شده به شکل چشمگیری در چین، هند و برزیل بالاتر آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن است.
خبر خوب از نظر بیلی این است که «غالب تقاضای مصرف گوشت در آینده در کشورهایی مثل برزیل و چین است که مردم آنها در برابر تغییرات پذیرندهتر هستند.» او میگوید این «بسیار ناامیدکننده» است که در کشورهای توسعهیافته، با بالاترین رقم مصرف گوشت و لبنیات، درصد آگاهی از تاثیر مصرف گوشت بر تغییرات آبوهوایی و میل به تغییر این روند پایین است.
بریجیت آلارکن، مسوول ارشد بخش سیاستگذاری صندوق بینالمللی طبیعت WWF، میگوید: «پروژهی زندگی خوب (LiveWell) نشان میدهد که اروپا با کمکردن مصرف گوشت و خوردن بیشتر حبوبات، میوهها و سبزیجات میتواند انتشار گازهای گلخانهایاش را یک چهارم کمتر کند. در گام نخست دولتها باید آموزشهای غذایی را توسعه دهند تا به غذای سالم و کم ضرر برای محیط زیست برسیم.»
تحقیقی که توسط «اتحادیهِِی تغذیهی بهتر» انجام شده نشان میدهد که مصرف گوشت در مصرفکنندگان بریتانیایی روبه کاهش است. نظرسنجی موسسه YouGov هم نشان میدهد که ۲۰ درصد بریتانیاییها در طول سال گذشته کمتر گوشت خوردهاند در حالی که تنها پنج درصد نسبت به سال قبل مصرف گوشت بیشتری داشتهاند.
پروفسور کیت ریچاردز که در تهیه این تحقیق شرکت داشته، میگوید: «این یک بحث گیاهخواری رادیکال نیست، این بحث درباره مصرف گوشت در اندازه معقول و مناسب در یک رژیم سالم و متوازن است.»
منبع: گاردین