آلودگی همه‌جا هست؛ کوکتلی از انواع باکتری و ویروس و کپک همه‌جا در انتظار فرصتی برای تغذیه و رشد کمین می‌کند تا در اولین فرصت به بمبی خطرناک و بیماریزا تبدیل شود. در خانه، محل کار یا حتی در رستوران‌ها هم از این بمب آماده به انفجار در امان نیستیم. متاسفانه هیچکدام از ما نمی‌توانیم با چشمانمان این خطر را شناسایی کنیم و از آن دوری کنیم. تنها راه حل این است که دنیا را بار دیگر از دریچه‌ی چشم‌های مسلح به میکروسکوپ ببینیم و برای حفظ سلامتی‌مان مناطق مین‌گذاری شده با آلودگی‌های خطرناک را هرچه سریع‌تر پاک‌سازی کنیم.
خوشبختانه ۹۹ درصد از انواع ویروس و باکتری و کپک نمی‌توانند آسیب جدی‌ای به سلامت ما وارد کنند اما ۱ درصد باقیماندهی ترسناک، خطرناک و آسیب‌زننده هستند. بیشتر این پاتوژن‌ها (عوامل بیماریزا) یا ویروسی هستند و یا باکتریایی. عواقب آلوده شدن به آنها از سرماخوردگی تا عفونت‌های خطرناک و کشنده متغیر است و تنها راه مقابله با آنها ارتقا بهداشت محیط و کمی تغییر در عادت‌های رفتاری و بهداشتی روزمره است.
اما در میان همه‌ی فضاها و وسائل خطرناک و آلوده‌ای که ممکن است روزانه با آنها درگیر باشیم، چند مظنون اصلی و مهم وجود دارند که آگاهی از آلودگی‌شان می‌تواند سطح بهداشت و سلامت ما را به‌طور جدی بهبود ببخشد.
در خانه:
یک. شیر آب ظرفشویی
افشانه‌ی آب شیر ظرفشویی بمب جرم است. آب روان صفحه‌ی افشانه را مرطوب نگه داشته و شرایط مطلوبی را برای رشد انواع باکتری فراهم می‌کند. ضمن اینکه آب لوله‌کشی به هیچ عنوان استریل نیست و اگر شما با دست آلوده به بقایای غذا یا گوشت و مرغ خام شیر آب را لمس کنید انواع باکتری‌ها را به شیر آب انتقال داده و مکانی راحت و مناسب برای رشد و نمو در اختیار آنها قرار می‌دهید. به مرور زمان دیواره‌ای از پاتوژن‌های بیماریزا به نام بیوفیلم بر روی افشانه‌ی شیر آب تشکیل می‌شود و با کوچکترین تماسی انواع باکتری‌ها و آلودگی‌ها از طریق آب جاری به غذا یا ظرف‌های شما راه پیدا می‌کنند.
برای تمیز کردن شیر آب بهتر است هفته‌ای یک بار سر شیر را باز کنید و آن را در محلول سفید کننده‌ی رقیق بگذارید. سپس به کمک یک برس تمیز آن را به دقت تمیز کنید. دقت کنید که برای استفاده‌ی مجدد باید ابتدا چند دقیقه اجازه دهید شیر آب باز باشد تا هرگونه بقایای سفیدکننده از سر شیر پاک شود.
دو. پادری
پادری نه فقط به مهمان‌ها خوش‌آمد می‌گوید بلکه با روی گشاده به استقبال انواع آلودگی کف کفش‌ها نیز می‌رود. مطالعه‌ای بر روی آلودگی کف کفش نشان می‌دهد که حدود ۹۶ درصد از کفش‌های مورد بررسی آلوده به کولی‌فرم هستند که باکتری مدفوع انسان را در خود جای می‌دهد.
نواحی نزدیک به در ورودی کثیف‌ترین بخش هر خانه‌ای است. هربار که شما پای خود را روی پادری می‌گذارید دو اتفاق می افتد: اول اینکه باکتری‌های جدیدی از سفر بیرون خانه به پادری منتقل می‌کنید و دوم اینکه با گام گذاشتن درون خانه باکتری‌های حاضر در پادری را با خود به خانه می‌‌آورید.
برای پاکیزه نگه داشتن این منطقه بهتر است حداقل هفته‌ای یکبار با اسپری کردن مواد ضدعفونی‌کننده‌ی رقیق‌شده آن را گندزدایی کنید. ضمناً حتماً کفش‌های‌تان را پشت در خانه درآورید و آنها را ترحیجاً در جاکفشی‌ای که در بیرون منزل تعبیه شده قرار بدهید. از گذاشتن کیسه‌های خرید و یا کیف و وسائل‌تان بر روی پادری هم جداً پرهیز کنید.
سه.جاروبرقی
بمب باکتری جاروبرقی در پاکت آن پنهان می‌شود. جاروبرقی یکی از امن‌ترین و راحت‌ترین لانه‌ها برای انواع باکتری است. وقتی شما بقایای غذا و خرده‌های نان را از روی زمین جارو می‌کنید در واقع یک محیط ایده‌آل برای تغذیه باکتری‌ها فراهم کرده و با تعویض دیربه‌دیر پاکت جارو یا تمیز نکردن محفظه‌ی پاکت، این محیط امن را به یک بمب آلودگی آماده‌ی انفجار تبدیل می‌کنید. طبق آخرین تحقیقات دپارتمان زیست‌شناسی محیط‌زیست دانشگاه آریزونا حدود ۱۳ درصد از برس‌های جاروبرقی آلوده به باکتری روده‌ای ای.کولای هستند؛ باکتری‌ای که می‌تواند منجر به مسمومیت‌های شدید غذایی در انسان شود. وقتی شما با جاروبرقی آلوده خانه را تمیز می کنید ای.کولای به راحتی به گوشه و کنار خانه رسوخ می‌کند و می‌تواند برای‌تان دردسرساز شود.
برای تمیز کردن جاروبرقی بهتر است پاکت آن را زود به زود عوض کنید. این کار را در بالکن یا فضای باز انجام دهید تا ابر باکتری حاصل از تعویض روی وسائل خانه ننشیند. سپس محفظه‌ی پاکت را با دستمال و مواد ضدعفونی‌کننده تمیز کنید و پیش از جاگذاری پاکت بعدی اجازه دهید درون جاروبرقی کامل هوا بخورد و خشک شود. ضمناً برس جارو را هربار پس از استفاده بشویید و در هوای آزاد خشک کنید.
چهار. دستمال آشپزخانه
همه‌ی ما می‌دانیم اسفنج‌های آشپزخانه تا چه حد آلوده و خطرناکند اما کمتر کسی است که به دستمال‌های آشپزخانه هم شک کند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ۷ درصد از دستمال‌های آشپزخانه آمریکایی‌ها به باکتری MRSA آغشته هستند. این باکتری عامل ایجاد عفونت‌های خطرناک پوستی است که می تواند جان افراد مبتلا را به خطر بیندازد؛ ضمناً درمان آن نیز بسیار مشکل است.
باکتری ای.کولای و کوکتلی از دیگر باکتری‌های بیماریزا هم در دستمال‌های آشپزخانه پیدا می‌شود و هربار استفاده از دستمال‌های کثیف و شسته‌نشده می‌تواند سلامت ما را به خطر بیندازد. هرچند شما ممکن است فکر کنید که شستن دستمال آشپزخانه با آب برای تمیز کردن آن کافی است اما واقعیت این است که برای اجتناب از تجمع باکتری‌ها باید هربار دستمال را با پودر لباسشویی یا مایع ظرفشویی شستشو دهید.
در صورت امکان برای پاک کردن سطوح آشپزخانه از حوله‌های کاغذی استفاده کنید و دستمال‌ها را فقط برای خشک کردن ظروف تازه شسته‌شده استفاده کنید. حداقل هفته‌ای دوبار همه‌ی دستمال‌های آشپزخانه را با آب و مواد ضدعفونی‌کننده مثل وایتکس بشویید و آنها را در آفتاب خشک کنید.
پنج. نوار دور درب یخچال
تحقیقات دانشگاه آریزونای آمریکا بر روی ۱۶۰ خانه نشان می‌دهد که ۸۳ درصد از نوارهای پلاستیکی دور درب یخچال به انواع معمول کپک آلوده هستند. هربار که در یخچال را باز می‌کنید کپک در هوا پخش می‌شود و به سیستم تنفسی شما و غذاهای داخل یخچال راه باز می‌کند.
حداقل هفته‌ای یک بار نوار پلاستیکی را با مواد ضدباکتری تمیز کرده و سپس آن را خشک کنید.
در مکان‌های عمومی:
شش. مخزن صابون مایع
حدود ۲۵ درصد از مخزن‌های صابون مایع در مکان‌های عمومی به باکتری‌های روده‌ای انسان آلوده هستند. ممکن است به نظر شما عجیب بیاید که صابون بتواند محل رشد باکتری‌ها باشد اما واقعیت این است که مخازن صابون عمومی هرگز تمیز و شسته نمی‌شوند. به مرور زمان که باقیماندهی صابون در خروجی مخزن تجمع پیدا کند آشیانه‌ای برای انواع آلودگی فراهم می‌شود و هر بار که صابون از خروجی مخزن عبور می‌کند مقدار زیادی باکتری با خود حمل می‌کند.
در مکان‌های عمومی به جای استفاده از صابون عمومی می‌توانید دستهایتان را بین ۱۵ تا ۲۰ ثانیه با آب خیلی داغ بشویید و در صورت امکان با ژل‌های ضدعفونی دست‌تان را پاک کنید.
هفت. بطری کچاپ رستوران
بطری‌های سس رنگارنگ روی میز رستوران‌ها آلوده‌تر از آن هستند که شما فکر می‌کنید. شاید اصلاً رستورانی که بطری‌های سس را بشوید روی این کره خاکی وجود نداشته باشد. این بطری‌ها مدام خالی و پر شده و توسط افراد مختلف لمس می‌شوند؛ افرادی که دست خود را پیش از خوردن غذا نمی‌شویند. یا حتی خدمه‌ی رستورانی که موقع پر کردن بطری‌ها دست‌های آلوده به بقایای غذای خود را به بدنه‌ی بطری می‌زنند و یا دستمال آلوده به باکتری‌شان را برای پاک کردن شیشه‌ی سس روی آن می‌کشند. به این طریق آلودگی دست همه‌ی این افراد به دست شما که مستقیم سیب‌زمینی سرخ‌کرده یا برش پیتزا را لمس می‌کنید انتقال یافته و سپس به دهان شما راه پیدا می‌کند.
بهترین راه برای محافظت خود این است که با یک دستمال مرطوب آنتی باکتریال دیواره‌ی بطری سس را دستمال بکشید یا از ژل‌های ضدعفونی‌کننده و دستمال برای پاک کردن آن استفاده کنید.
هشت. تلفن همراه
تلفن همراه یکی از آلوده‌ترین اشیائی است که به طور مداوم با آن تماس داریم. جالب است بدانید که تحقیقات مختلف روی آلودگی تلفن همراه نشان می‌دهد که این دستگاه یک بمب باکتری خطرناک است که همه‌ی ما ناآگاهانه آن را با خود حمل کرده، با پوست و بدنمان لمسش می‌کنیم و کنار بشقاب غذا و روی سطوح آشپزخانه یا حتی میز غذای فرزندمان قرارش می‌دهیم. باکتری‌هایی مثل استاف که باعث عفونت‌های پوستی می‌شوند، سودوموناس که عفونت چشم ایجاد می‌کنند و سالمونلا که ایجاد ناراحتی‌های گوارشی می‌کند از نمونه باکتری‌های موجود در سطح هر گوشی موبایلی هستند.
اکثر گوشی‌های تلفن همراه دارای جلد چرمی و پلاستیکی هستند که منافذ متعدد آنها مخفیگاه مناسبی برای انواع آلودگی‌هاست.
برای اینکه خود را از ابتلا به بیماری های منتقل‌شده توسط گوشی تلفن همراه محافظت کنید باید روزانه حداقل یکبار گوشی موبایل‌تان را با دستمال‌های ضدعفونی و آنتی‌باکتریال تمیز کنید. در صورت امکان با پنبه‌ی الکلی روی سطح جلدهای پلاستیکی را به‌خوبی پاک کنید و از قرار دادن تلفن همراه خود روی سطوح پاکیزه‌ی آشپزخانه و نزدیک محل صرف غذا خودداری کنید.
منابع:
مجله‌ی تایم
www.sfcdcp.com
