دههی چهل شمسی سینمای ایران با شکل متفاوتی روبهرو شد. تحصیلکردههای خارج به ایران بازگشتند و در دانشکدهی سینما-تئاتر و همچنین مدرسهی تلویزیون به تدریس مشغول شدند. آنها خود نیز به ساختن فیلم سینمایی و مستند پرداختند. یکی از آن چهرهها آقای خسرو سینایی بود. خدایش رحمت کند که هم معلم سینما بود و هم معلم اخلاق. بعدِ رفتنش شاگردان او به نیکی از او یاد کردند و فقدانش را ضایعهای برای سینما و هنر دانستند.
من او را ابتدا از نامش و از طریق شاگردان شناختم؛ تا اینکه در سال ١٣۵٨ مسئول امور سینمایی کشور شدم. در آن زمان آقایان بهرام ریپور و اکبر عالمی مدیران کل معاونت سینمایی بودند که از همان ابتدا در آنجا مانندِ دو دوست مهربان و همراه با من همکاری میکردند.
روزی آقای بهرام ریپور نزد من آمد و گفت: فیلم «زنده باد» ساختهی «آقای خسرو سینایی» جهت ارسال به فستیوال خارج از کشور آماده است و باید بازبینی و پروانه صادر شود. من به ایشان گفتم مگر فیلمی که آقای سینایی ساختهاند نیاز به بازبینی دارد؟ بدون این کارها پروانهاش را صادر کنید و حتماً به جشنواره ارسال کنید. این اولین برخوردمان با این هنرمند عزیز بود.
سالها بعد به دلایل مختلف از جمله مراسم ها، رونماییهای کتاب و موسیقی و همچنین نمایشگاه نقاشی و نمایشگاه عکس، ارتباط و نزدیکی بیشتر فراهم آمد و ادامه یافت تا به روابط خانوادگی منجر شد.
و این دیدارها ادامه داشت تا اواخر سال ١٣٩٨ که آخرین دیدار ما در منزل آن بزرگوار بود. شبی استثنایی با حضور دو خانواده، من و همسرم و فرزندانم (صالح و سارا) و علی کاظمیان و رابعه فشارکی میهمان ایشان بودیم. سخن از موسیقی بود و تشویق ایشان به رابعه (همسر صالح) که آواز کلاسیک را ادامه دهد؛ حتی قرار شد که ایشان قطعهای هم برایش بنویسند. آقای سینایی چنان شوری پیدا کرده بود که ناخودآگاه میهمانی تبدیل شد به محفلِ موسیقی و بازگویی خاطرات از دورهی تحصیل در خارج به نحو بسیار جذاب و دلنشین. گویی تاریخ شفاهی هنر را میشنوی. باز هم این شور ادامه یافت تا جایی که بهطرف پیانو رفت و شروع به نواختن قطعهای (جاز) کرد. من شاهد بودم که حاضران چگونه به تماشا و شنیدن این قطعه نشستهاند. من دیدم که نوهی هجده ماههام روی مبل نشسته و محو تماشا و شنیدن آهنگ بود.
خسرو سینایی معماری، موسیقی و سینما خوانده بود. کارهایش همه با تأمل و دقت خاصی خلق میشد. شعر میسرود و نقد شعر میکرد. دو کتاب شعر از او منتشر شده است و دربارهی هنر سینما و موسیقی سخنان بهیادماندنی از خود بر جای گذاشت…
فیلم «عروس آتش» یکی از بهیادماندنیترین آثار سینمای ایران است. او بازیگران هنرمند و ماندگاری به جامعه سینمایی معرفی کرد. مهدی هاشمی را، که هنرمند توانای تئاتر بود، او برای اولین بار به مخاطبان سینما معرفی کرد. و همچنین آقایان مهدی احمدی و حمید فرخنژاد را …
خسرو سینایی تجسم یک هنرمند فکور، شریف و ماندگار در حافظهی هنرمندان، و تاریخ سینمای ایران خواهد ماند.
- در یک سال گذشته بسیاری از چهرههای شناختهشدهی فرهنگ و هنر درگذشتند. چیزی که خواندید یکی از نوشتههای یادنامهای است که از برخی از این چهرهها در وبسایت شبکه آفتاب منتشر شده است. برای خواندن بقیهی مطالب روی لینکهای زیر کلیک کنید:
- در سوگ اکبر عالمی
- به یاد بهمن مفید
- به یاد نجف دریابندری و هوشنگ کاووسی
- به یاد مسعود مهرابی
- بهیاد نصرتالله وحدت
- بهیاد همایون خسروی
- به یاد منوچهر طیاب