جاناتان ویتال، از مسؤولان ارشد سازمان پزشکان بدون مرز، در انتقادی بیسابقه به موضوع مرز خدمات بشردوستانه در نوار غزه پرداخته و اقدامات این سازمان خیریه در کمک به یکمیلیون و هشتصدهزار سکنهی در حصر غزه را به «پانسمان کردن زندانیان در فاصلهی جلسات شکنجه در زندانی روباز» تشبیه کرد. این مسؤول مطالعات بشردوستانهی سازمان پزشکان بدون مرز، که در ۲۰۱۱ در جنگ لیبی و قیام بحرین کار کرده و سابقهی امدادرسانی در سوریه، افغانستان، پاکستان، سودان جنوبی و دارفور دارد، در مقالهی تازهی خود از همکارانش میپرسد: «چه زمانی عملکرد پزشکان بدون مرز در موقعیتهای غیرقابلقبول مانند غزه به همدستی با تجاوز و ستمگر تبدیل میشود؟»
سازمان پزشکان بدون مرز که جایگاه مرکزی آن در سوئیس است، و در ۱۹۹۹ برندهی جایزهی صلح نوبل شده، برخلاف خیریههای دیگر، مسؤولانش را به ابراز نظرات انتقادی تشویق میکند، درحالیکه دیگر خیریهها از ابراز نظر پرهیز میکنند، چراکه امکان دارد اقدامات بشردوستانهشان از سوی اسرائیلیها مختل شود.
جاناتان ویتال در مقالهاش تأکید میکند که «مردم در جایی که اصولاً زندانی روباز است کاملاً حبس شدهاند. آنها امکان ترک این مکان را ندارند و فقط اجازهی رساندن اقلام اساسی برای زنده ماندن به آنها وجود دارد. این محصوران نمایندگان خود را انتخاب کرده و خدمات اجتماعی هم برای خود سازماندهی کردهاند. برخی از این زندانیان گروههای مسلحی تشکیل داده و برای مقاومت در برابر حصر بیپایان خود بر فراز دیوارهای زندانشان موشک شلیک میکنند. ولی این زندانبانان هستند که توانایی آغاز حملات گسترده و بسیار مخرب علیه این زندان روباز را دارند.»
او تجربهی پزشکان بدون مرز را در جنگ لیبی در ۲۰۱۲ یادآوری میکند که این سازمان فعالیت خود را در زندانهای شهر مصرانه متوقف کرد زیرا پزشکان این خیریه از بابت درمان بیمارانی، که مقامات حکومتی آنها را شکنجه کرده بودند، خشمناک شده بودند. آنموقع پزشکان بدون مرز اعلام کرد: «نقش ما ارائهی خدمات درمانی برای مجروحان جنگی و زندانیان بیمار است نه درمان تکراری بیماران در میان جلسات شکنجه.»
پزشکان بدون مرز از ۲۰۱۰ یک درمانگاه مراقبتهای پس از عمل را در غزه دائر کرد که هشتاد درصد بیماران آن دچار سوختگیهای شدید هستند. این سازمان همچنین در بیمارستان ناصر در شهر خانیونس خدمات ویژهی جراحی دست و برای پزشکان و بهیاران در بیمارستانهای ناصر و الشفاء در غزه آموزشهای مراقبتهای ویژه ارائه میکند.
ویتال ادامه میدهد: «در طول درگیریها فریاد خشم پزشکان بدون مرز در دریای تبلیغاتِ چنین عملیات نظامیای گم میشود و همواره این نگرانی وجود دارد که از دسترسی گروههای جراحی این سازمان به نوار غزه جلوگیری شود.»
چند روز پس از انتشار مقالهی جاناتان ویتال، در ۲۳ تیر، و با اوج گرفتن تخریب و کشتار گستردهی فلسطینیهای ساکن نوار غزه بهدست صهیونیستها، پزشکان بدون مرز در روز سیام تیر با انتشار بیانیهای خواهان توقف فوری بمباران غیرنظامیان محبوس در نوار غزه شدند. در این بیانیه یادآوری شد که از آغاز عملیات نظامی بهاصطلاح «تیغهی حفاظتیِ» اسرائیل، بیشتر کشتهها و زخمیها غیرنظامی بوده و کارکنان پزشکی نیز هدف آتش صهیونیستها قرار گرفتهاند.
این بیانیه به بمباران شدید محله الشجاعیهی غزه در شب ۲۹ تیر اشاره میکند و میگوید بیشتر مجروحان ورودی بیمارستان الشفاء در صبح ۲۹ تیر را زنان و کودکان تشکیل میدادند. پزشکان بدون مرز هنوز در این بیمارستان مشغول امدادرسانی هستند. این بیانیه ادامه میدهد: «امدادگران پزشکان بدون مرز شاهد گریختن صدها نفر از این منطقه بودند. پزشکان بدون مرز از اسرائیل میخواهد بمباران غیرنظامیانی را که در نوار غزه محاصره شدهاند متوقف کند و به ایمنی امدادگران و تأسیسات پزشکی احترام بگذارد.» به گفتهی نیکولاس پالاروس، مسؤول هماهنگی میدانی پزشکان بدون مرز «مشکل نه فقط بمباران و حملات هوایی شدید که پیشبینیپذیر نبودن حملات است که باعث میشود امدادگران پزشکان بدون مرز و دیگر امدادگران پزشکی نتوانند جابهجا شوند و خدمات بسیار ضروری پزشکی را به نیازمندان ارائه کنند.»
دو برادر چهار و هشتساله در میان صدها مجروح بودند که در حملات شبانهی محلهی الشجاعیه آسیب دیدند. این دو کودک، زمانی که خانهشان هدف موشک قرار گرفته بود، شدیداً سوختند و اکنون در کنار هم روی یک تخت در واحد سوختگیهای شدید بیمارستان الشفاء بستری هستند.
به گفتهی آدری لَندمَن، مسؤول هماهنگی پزشکی پزشکان بدون مرز در غزه «در اتاق اورژانس احیای قلبی ریوی نیمی از مجروحان شدید در چند دقیقهی نخست جان خود را از دست میدادند و نیمی دیگر به جراحی اضطراری نیاز داشتند.»
در همان بیمارستان پزشکان بدون مرز شاهد مرگ دو بهیار و زخمی شدن دو بهیار دیگر در حال نجات مجروحان در محلهی الشجاعیه بودند. در رخدادی جداگانه در صبح روز ۲۹ تیر، خودرویی با آرم کاملاً واضح پزشکان بدون مرز از سیصدمتری یک حملهی هوایی جان سالم بهدر برد. این در حالی است که مقامات اسرائیلی قبلاً ایمنی جابهجایی پزشکان بدون مرز را در گذرگاه مرزی بیت حانون تا شهر غزه ضمانت کرده بودند تا یک تیم جراحی بتواند سالم به مقصد برسد. به گفتهی پالاروس «امدادگران و تأسیسات پزشکی الزاماً باید محترم شمرده شود و نباید هیچ شلیکی به سمت آمبولانسها و بیمارستانها صورت گیرد.»
از زمانی که اسرائیل حملهی زمینی خود را آغاز کرده، تعداد آسیبدیدهها به شکل تصاعدی در حال رشد است. پالاروس میگوید: «در حالی که مسؤولان ادعا میکنند هدف آنها از حملهی زمینی نابود کردن تونلهای منتهی به اسرائیل است، چیزی که ما در محل شاهد آن هستیم بمباران و کشتار غیرنظامیان است». به گفتهی پالاروس هماکنون خانوادههای امدادگران پزشکان بدون مرز در درمانگاه، در شهر غزه، پناه گرفتهاند. «آنها هیچ پناهگاه دیگری ندارند و گذر از مرز نیز گزینهی واقعبینانهای نیست. پناهگاههای سازمان ملل اکنون سرریز شدهاند و وضعیت بهداشتشان باعث نگرانیِ شدید است.»
از سوی دیگر، نهاد پزشکی و خیریهی دیگری بهنام سازمان پزشکان جهانی، که در نوار غزه حضور فعال دارد، در بیانیهای در تاریخ ۳۱ تیر خواهان توقف فوری بمباران غزه بهمنظور فرجهی امدادرسانی و درمان مجروهان غیرنظامی شده است. این سازمان، که ستاد مرکزی آن در فرانسه است، هشدار داده که با روند روبهرشد عملیات نظامی اسرائیل امکان رساندن امدادهای ضروری بشردوستانه در غزه وجود ندارد. «چندین محمولهی لوازم پزشکی، که سازمان پزشکان جهانی برای تحویل به مراکز درمانی (که تمام انبارهایشان خالی شده) به منطقه منتقل کرده بود، اکنون مسدود شدهاند.»
سازمان پزشکان جهانی تأکید میکند: «هنوز امکان ورود کارکنان پزشکی و کمکهای بشردوستانه وجود ندارد. روند ارسال کالاهای اساسی کاملاً متوقف شده است. با جلوگیری از ورود کالا در گذرگاه مرزی کرم ابوسالم برای تمام روز یکشنبه، ۲۹ تیر، تیمهای پزشکان جهانی نتواستند کالاهای پزشکی موردنیاز را به مراکز درمانی برسانند.»
سازمان پزشکان جهانی در ادامهی این بیانیه خواهان باز شدن فوری و بدون شرط تمام مرزهای غزه شد تا امکان رساندن کمکهای بشردوستانه به مردم غزه فراهم شود.
بیانیهی پزشکان جهانی تصریح میکند: «در روز دوشنبه سیام تیر بیمارستان الاقصى در شهر دِیرالبَلَح، که تحت حمایت سازمان پزشکان جهانی است، از آتش توپخانه شدیداً آسیب دید و اتاق عمل آن کاملاً تخریب شد. در این حمله چهار تن کشته و تعداد زیادی مجروح شدند. سازمان پزشکان جهانی خواهان آتشبس فوری است و از تمام طرفهای متخاصم درخواست میکند به قوانین بشردوستانهی بینالمللی احترام بگذارند. این قوانین برای حفاظت از غیرنظامیان تصویب شدهاند. بهعلاوه، ما هدفگیری بیمارستانها را، که باعث جلوگیری بیشتر مجروحان از دسترسی به خدمات درمانی میشود، محکوم میکنیم.»
منبع: سایت سازمان پزشکان بدون مرز