یک‌بار که مربی بساط کتابخوانی را انداخته بود کنار روستا و بچه‌ها گرم خواندن بودند یک گله گوسفند و بز از راه رسیدند و دوره‌شان کردند. بچه‌ها می‌خندیدند. گوسفندها یکی یکی راهشان را گرفتند و رفتند اما یکی‌شان چنان با دقت به کتاب داستان نگاه می‌کرد که تا ساعت‌ها باعث حیرت بچه‌ها شد. هنوز که هنوز است بچه‌های روستا و مربی وقتی یاد آن گوسفند می‌افتند می‌خندند.
ماجراهای مربیان پُستی کانون که با ماشین به روستاهای دوردست می‌روند و برای بچه‌ها کتاب می‌خوانند بسیار است. یکی‌شان تعریف می‌کند که یک‌بار برف سختی باریده بود و او دودل بود که این راه را تا روستا برود یا نه. وقتی رسیده در کمال تعجب دیده بود که بچه‌ها کتاب را زیر لباس گرفته و در پناه دیوار منتظر مربی هستند. مربی‌ها می‌گویند این همه‌ی چیزی است که به آنها دلگرمی می‌دهد برای ادامه‌ی کار، والا که ماشین‌های کتابخانه‌ی سیار عمرشان زیاد است و زودبه‌زود خراب می‌شوند.
مسؤولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای تأمین خودروهای سیار کانون با سازمان برنامه و بودجه وارد تعامل شده‌اند و نتیجه‌اش امروز، اضافه شدن ۳۱ کتابخانه‌ی سیار است. خودروهای رُوای سفید با اتاقکی آماده‌ی اعزام به استان‌های شرق و غرب و جنوب هستند. ماشین‌هایی که به نظر بعضی از مربیان برای رانندگی در جاده‌های کوهستانی استان‌های غربی مناسب نیست. مربی می‌گوید این اتفاق قابل تقدیر است اما او در منطقه‌ی کوهستانی‌اش ترجیح می‌دهد با همان پاژن قدیمی‌اش، که هفته‌ای دو بار خراب می‌شود، کار کند.
علیرضا حاجیان‌زاده، مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌گوید برای تجهیز کتابخانه‌های سیار روستایی، به ردیف اعتباری مستقل و کمک خیرین نیاز دارند. قرار است برای حل مشکل اعتبار مجمع خیرین فرهنگی شکل بگیرد.
مربیان سیار روستایی با خودروهایی، که اتاقکی بر آن سوار است، به روستاهای دوردست می‌روند و برای بچه‌ها کتاب می‌خوانند. به‌جز امانت کتاب، مربی برای بچه‌ها فیلم نمایش می‌دهد، کلاس‌های هنری و کاردستی برپا می‌کند و کارهایی که به فعالیت‌های ۴۲ گانه می‌شناسند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۰۱۲ کتابخانه‌ی ثابت دارد، اما توسعه‌ی فعالیت‌های کتابخانه‌ای کانون چند سالی است بر توسعه‌ی کتابخانه‌های سیار متمرکز است و در ۴ سال گذشته تعداد ناوگان از ۸۵ به ۱۶۹ واحد رسیده. کتابخانه‌هایی که نیازمند نیروهای بیشتری هم هستند. مربی یکی از کتابخانه‌ها از میزان حقوقی که بابت کار در کتابخانه سیار می‌گیرد گلایه دارد. آرزو می‌کند حقوقی متناسب با سختی کاری که انجام می‌دهد بگیرد. آرزو می‌کند خودرویی مجهز در اختیار داشته تا بتواند بر سر قرارش با کودکان بماند.
حاجیان‌زاده مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌گوید: «مربیان کانون، شوق خواندن را در بچه‌ها ایجاد می‌کنند و لذت حقایق را به آنها می‌چشانند. ما با این نگاه به سراغ روستاها، مناطق مرزی و عشایری و حاشیه‌ی شهرها رفته‌ایم، چون در این مناطق علاوه بر رشد و اعتلای فرهنگی، توجه به آسیب‌های اجتماعی هم اهمیت دارد و موضوع کتاب و کتابخوانی باید جدی گرفته شود. به عبارتی ما باید در کنار امنیت فرهنگی، امنیت اجتماعی را هم مورد توجه قرار دهیم.»
چشم‌انداز آینده‌ی کانون این است که تعداد کتابخانه‌های سیار را به ۵۰۰ واحد برساند و هر کتابخانه، ۲۰ روستا را پوشش دهد.
محمدرضا واعظ مهدوی معاون آموزش و فرهنگ سازمان برنامه و بودجه اما توجهش به حاشیه‌ی شهرها هم هست. تازه از چابهار رسیده و موبایلش پر از تصویر کودکان حاشیه‌نشین است. «باید برای این بچه‌ها کار کنیم. بچه‌هایی که در فقر زندگی می‌کنند و یا مثل کودکانی که من دیدم مشغول پلاستیک جمع کردن در زباله‌ها بودند. بخواهیم یا نخواهیم این‌ها نسل آینده هستند و اگر به آنها نرسیم طعمه‌ی آسیب می‌شوند. باید نسل آینده را خلاق و مبتکر و تاب‌آور تربیت کرد. تاب‌آور در مقابل آسیب‌ها و فسادها و رشوه‌ها و خلاف‌ها. عمده‌ی مهاجران از روستاها به شهرها می‌آیند، پس تجهیز کتابخانه‌های سیار روستایی اتفاق خوشایندی است. از سوی دیگر باید توجه ویژه‌ای به حاشیه‌ی شهرها وجود داشته باشد.»
سازمان برنامه و بودجه ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار جاری و ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار عمرانی برای تجهیز ۱۰۰ کتابخانه در حاشیه‌ی شهرها اختصاص داده است. واعظ مهدوی از کانون می‌خواهد با سازمان‌های غیردولتی دیگر در حوزه‌ی کودکان همکاری و همفکری کند. او پیشنهاد دیگری هم دارد: «اگر کانون پرورش فکری برنامه‌ی پنج‌ساله بدهد که بدانیم به چه چیزهایی احتیاج دارند، می‌توانیم با شرکت‌های خودروسازی هم مذاکره کنیم تا ماشین‌های ویژه‌ای را طراحی کنند. اگر کانون الگوی ساخت خانه‌ی اسباب‌بازی را هم در اختیار قرار دهد، حاضر به انجام این کار در روستاهای کشور هستیم.»
عکس: وبسایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
